Kolor moczu a problemy zdrowotne -

maja 23, 2022
0 polubienia
9520 wyświetlenia

Mocz, zwany inaczej uryną to płyn wytwarzany w nerkach. Dzięki niemu wydalamy z organizmu produkty przemiany materii, które z punktu widzenia naszego ciała są bezużyteczne lub wręcz szkodliwe.

Dzienna ilość moczu wydalanego przez zdrowy organizm człowieka waha się od 600 ml, nawet do 2500 ml. Liczba moczu, jaki oddajemy każdego dnia uzależniona jest przede wszystkim od ilości spożywanych przez nas płynów, także temperatury naszego ciała oraz otoczenia.

Kolor moczu może pomóc nam w ustaleniu, czy mocz zawiera szkodliwe dla nas substancje. Wbrew pozorom żółty mocz nie jest tym prawidłowym. Zdrowy organizm powinien wydalać mocz w kolorze słomkowym. Zmiana koloru moczu może być spowodowana pojawieniem się infekcji dróg moczowych, nieprawidłową gospodarką hormonów płciowych lub nawet poważniejszych chorób.

Nie zawsze jednak musimy się przejmować. Inny kolor moczu może być tylko efektem określonej diety. Zanim udamy się jednak na specjalistyczne badania moczu, warto sprawdzić o czym świadczy kolor moczu.

Jaki jest prawidłowy kolor moczu?

Normalny kolor moczu zmienia się w zależności od ilości wypijanej wody. Płyny rozcieńczają żółte pigmenty w moczu, więc im więcej pijesz, tym barwa moczu jest wyraźniejsza. Kiedy pijesz mniej, kolor staje się bardziej skoncentrowany. Poważne odwodnienie może nadać moczowi kolor bursztynu. Równocześnie nadmierne nawodnienie może zwiększyć ilość wydalanych płynów. W takim wypadku barwnik zawarty w urynie jest rozcieńczony. Efektem jest niemal przezroczysty mocz.

W przypadku gdy nasz organizm jest zdrowy i przyjmujemy odpowiednią ilość płynów kolor moczu powinien być przejrzysty i słomiany. Zdrowy mocz jest także bezwonny.

Jako ciekawostkę można dodać, że uryna oddawana przez zdrowy organizm składa się z enzymów, składników mineralnych, a także witamin, które są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Dodatkowo uryna to płyn całkowicie naturalny. Właśnie z tego powodu (mimo wielu kontrowersji) urynoterapia, cały czas ma wielu zwolenników.

Nietypowe zabarwienie naszego moczu

Uryna może jednak zmieniać kolory daleko poza prawidłowy kolor moczu. W skrajnym wypadkach możemy więc zaobserwować mocz czerwony, niebieski, zielony, ciemnobrązowy, a nawet mętny biały, czy mocz niebieski. Jeśli mamy wątpliwości związane zmianą barwy moczu, powinniśmy niezwłocznie zgłosić się do lekarza i zlecić badanie moczu.

Ciemny mocz

Co oznacza ciemny mocz? To nietypowe zabarwienie moczu najprawdopodobniej może wiązać się z niewystarczającą ilością spożywanych płynów. Aby rozwiązać ten problem należy często po prostu uzupełnić płyny.

Często ciemna barwa moczu pojawia się też często na skutek przyjmowania leków przeciwbólowych. Ewentualną przyczyną ciemnego moczu może być też nadmierna suplementacja żelaza. W takim wypadku w tym samym czasie stolec wydalany z organizmu również może przybrać nietypowy kolor. Ciemny mocz może wiązać się także z chorobami wątroby.

Czerwony mocz

Czerwony lub różowy mocz może wynikać z obecności krwi. Przyczyną takiego stanu może być zarówno zwykła i pospolita infekcja dróg moczowych, jak i poważniejszy stan zapalny lub nawet nowotwór.

Występowanie krwi w moczu, czyli tak zwany krwiomocz może pojawiać się w chorobach górnego odcinka układu moczowego. Zaliczamy do nich kamicę moczową torbiel nerek, gruźlicę nerek lub kilka możliwych nowotworów. Czerwony mocz z krwią pojawia się także przy zapaleniu cewki moczowej lub w przypadku jej zwężenia. Skrajnym przypadkiem jest spowodowany obecnością ciała obcego lub nowotworu.

Mocz różowy może być spowodowany chorobami gruczołu krokowego. Zalicza się do nich rozrost, zapalenie lub rak stercza. Należy uwzględniać także choroby pęcherza – zapalenie pęcherza, polipy, czy kamienie. W przypadku kobiet krwiomocz może być powiązany z endometriozą. Nie należy jednak od razu wpadać w panikę, tylko zacząć od weryfikacji naszej diety z ostatnich 2 dni.

Czerwony kolor moczu może się pojawić na skutek naszej diety. Doskonałym przykładem produktu spożywczego, który potrafi przynieść nietypowe zabarwienie moczu są buraki. Zawarty w burakach barwnik - betanina, przenika do układu moczowego zmieniaj kolor naszej uryny. Betanina nie stanowi zagrożenia dla bezpieczeństwa zdrowia. Co więcej, cechuje się właściwościami przeciwutleniającymi i ma zdolność do usuwania wolnych rodników.

Betanina (E162) pozyskiwana z buraków i mogąca barwić nasz mocz występuje w wielu produktach spożywczych. Pojawia się ona w lodach, produktach mlecznych (np. jogurtach), deserach, cukierkach (np. lizakach), napojach, sosach, a także w kisielu.

Pomarańczowy kolor moczu

Podobnie jak w każdym przypadku gdy barwa jest ciemniejsza, aniżeli obserwowana przez nas na co dzień mocz o takim kolorze może być spowodowany nieprawidłowym nawodnieniem naszego ciała. Pomarańczowy mocz może jednak być także objawem żółtaczki mechanicznej. U jej podstaw leży zazwyczaj kamica dróg żółciowych.

Brązowy kolor moczu

Brązowy lub brunatny kolor moczu pojawia się zazwyczaj podczas przyjmowania nitrofurantoiny lub furazolidonu. Zakres ich działania nieznacznie się różni, ale zasadniczo mają one działanie bakteriostatyczne, przeciwpierwotniakowe, przeciwgrzybicze, a nawet bakteriobójcze. Ciemniejsza barwa oddawanej uryny może też występować po intensywnym wysiłku fizycznym oraz być efektem odwodnienia organizmu.

Bezbarwny mocz

Bezbarwny lub też przezroczysty mocz nie musi być od razu powodem do zmartwień. Barwa moczu zanika w przypadku gdy jest on nadmiernie rozcieńczony. Jeśli przyjmujemy duże ilości płynów (dotyczy to zazwyczaj sportowców, u których występuje wzmożone pragnienie) naturalnym jest, że musimy dużo częściej oddawać mocz. Prowadzi to do zmniejszenia stężenia barwników w moczu, w konsekwencji czego możemy zaobserwować bezbarwny mocz.

Bezbarwny lub też jasny mocz może być więc naturalną manifestacją przewodnienia. Tak jak lekarze uczulają nas na zbyt małą ilość wody przyjmowaną każdego dnia, tak samo picie dużej ilości płynów jest niewskazane. W przypadku normalnego trybu życia nie powinniśmy więc przekraczać 2,5 litra każdego dnia.

Drugą z przyczyn bezbarwnego moczu u dzieci i dorosłych może być niestety cukrzyca. Wysokie stężenie cukru we krwi prowadzi bezpośrednio do częstego oddawania moczu. Z uwagi na nieprawidłowe działanie insuliny lub jej niewystarczającą ilość nerki nie radzą sobie z ponownym filtrowaniem glukozy do krwi. W miejsce tego rozrzedzają glukozę wodą, a to jest przyczyną częstomoczu.

Dodatkowo wysoki poziom glukozy wiąże się z obecnością białka w wydalanym moczu. W niektórych przypadkach cukrzycy przezroczysty mocz będzie dodatkowo pienisty i delikatnie mętny. Jeśli zaniepokoił nas nie tylko nietypowy kolor moczu, ale zauważyliśmy także inne symptomy, powinniśmy niezwłocznie udać się na badanie moczu.

Możliwe dodatkowe przyczyny bezbarwnego moczu to między innymi choroby nerek, niedoczynności tarczycy oraz nadmiar hormonu wazopresyny. Częstsze oddawanie moczu, a w efekcie przezroczysty mocz, mogą być skutkiem przyjmowania niektórych leków moczopędnych.

Niebieski kolor moczu

Wbrew pozorom zdarzają się przypadki gdy do naszej toalety leci niebieski mocz. Taki stan rzeczy może być wynikiem niezwykle rzadkiej choroby genetycznej. Nadczynność przytarczyc oraz niektóre nowotwory mogą prowadzić do hiperkalcemii. Hiperkalcemia to choroba charakteryzująca się podwyższonym poziomem wapnia w surowicy krwi. Objawami hiperkalcemii są m.in. wielomocz (na skutek obniżenia wrażliwości receptorów w cewkach nerkowych na wazopresynę), wapnica nerek oraz kamica nerkowa.

Zielony kolor moczu

Zielony kolor moczu w większości wypadków pojawia się, ze względu na przyjmowane leki. W niektórych wypadkach mocz staje się zielony z uwagi na dietę. Jednym z produktów mogących mieć wpływ na kolor moczu są szparagi, które dodatkowo mocno wpływają na zapach moczu. Niestety taki kolor oddawanego moczu może też sugerować zapalenie gruczołu krokowego.

Mętny mocz

Prawidłowy mocz powinien być przejrzysty, klarowny bądź delikatnie opalizujący. Wszelkie zmiany w przejrzystości moczu mogą wiązać się z obecnością w urynie krwinek czerwonych. Mętny mocz może pojawić się w momencie, kiedy w naszym organizmie ma miejsce stan zapalny bądź nowotwór pęcherza.

Kolor moczu po furaginie

Co ciekawe jednym z częstszych pytań, jakie związane są z barwą moczu, jest jego powiązanie z zażywaniem lekarstw, gdzie substancją czynną jest furagina. Czasami spotykamy się też z alternatywną nazwą furazydyna. Wszelkie lekarstwa oparte o furaginę działają przeciwbakteryjnie. W większości wypadków przepisywane są przez lekarzy w związku z bólem lub pieczeniem pojawiającym się podczas oddawania moczu.

W wielu wypadkach więc stosowanie furaginy idzie bezpośrednio w parze z infekcją dróg moczowych. Należy jednak zaznaczyć, że kolor moczu po furaginie nie powinien się zmienić. Może nieznacznie zmienić się jego odcień, ale nie kolor.

Podobnie jak we wcześniejszych wypadkach pragniemy zaznaczyć, że gdy zaobserwujemy wszelkie nietypowe zabarwienie moczu, należy niezwłocznie zgłosić się do lekarza.

Mocz noworodka

W ciągu kilku pierwszych dni mocz dziecka jest bardzo zagęszczony i może zawierać kryształki kwasu moczowego. O ile w przypadku dorosłych może to być związane z hiperurykemią u noworodków jest to całkowicie normalne. W tym okresie możemy obserwować u dzieci czerwony, pomarańczowy a czasami nawet różowy mocz.

Co oznacza przezroczysty mocz u noworodka? Pod koniec pierwszego tygodnia życia noworodka, dziecko powinno zacząć przyjmować większe ilości mleka. Od tej chwili mogący występować wcześniej mocz pomarańczowy powinien stać się bezbarwny lub jasnożółty. Uryna powinna być bezzapachowa.

Dziwny zapach moczu

Pisząc o moczu nie sposób nie odnieść się do jego zapachu. Jak już pisaliśmy wcześniej zapach moczu nie powinien być wyczuwalny. To, że w miejskich toaletach jest on wyczuwalny, wynika z działania specyficznych bakterii, które się w nim rozmnażają. W niektórych wypadkach jednak zapach moczu możemy poczuć już z chwilą jego oddawania.

Najczęstszą przyczyną nieprzyjemnego czy wręcz śmierdzącego zapachu moczu jest jego zbyt duże zagęszczenie lub nieprawidłowa dieta. Mocz ma nietypowy zapach m.in. na skutek jedzenia czosnku czy chrzanu. Najbardziej nietypowy zapach moczu pojawia się jednak po zjedzeniu szparagów. Na skutek zawartych w szparach związkach asparaginy i S-metylmetioniny, aminokwasy znajdujące się w moczu przekształcają się w siarkę.

Podsumowanie

Za każdym razem, gdy zauważymy u siebie nietypowy kolor moczu, powinniśmy niezwłocznie skontaktować się z lekarzem. W celu dokładnego zdiagnozowania problemu należy przeprowadzić badanie moczu. To właśnie badanie ogólne moczu jest podstawowym badaniem wykonywanym dla rozpoznania chorób nerek i dróg moczowych. Dzięki niemu określa się też prawidłowość lub patologię wewnątrzustrojowych przemian metabolicznych naszego organizmu. Każdego dnia pamiętajmy także o dobrym nawodnieniu organizmu oraz o zbilansowanej diecie.